Wyspa Tyberyńska

Rzym - Wyspa Tybrowa
Wyspa Tyberyńska

Wyspa Tyberyńska (lub Tybrowa) to miejsce magiczne na mapie dawnego i dzisiejszego Rzymu. Na trzysta lat przed Chrystusem z wyspą został związany kult patrona wszystkich lekarzy starożytności pogańskiej, boga-cudotwórcy Eskulapa (greckiego Asklepiosa). Fakt, że do dzisiaj lekarze i aptekarze mają w swoim emblemacie zawodowym wizerunek węża Eskulapa, świadczy najlepiej o popularności jego kultu i wadze miejsc, gdzie stały świątynie mu poświęcone. Wyspa Tyberyńska w starożytności to po prostu przedchrześcijańskie Lourdes! Tylko pierwotne centrum kultu Eskulapa w Epidauros w Grecji było sławniejsze od jego rzymskiej świątyni.

Wyspa Tybrowa - wyobrażenie jej kształtu w starożytności
Wyspa Tyberyńska – wyobrażenie jej kształtu w starożytności

Opowiadano, że sam Eskulap wybrał sobie to miejsce, kiedy Rzymianie w 293 r. p.n.e. przywieźli drogą morską z Epidauros świętego węża tego boga. Zaraz po przybyciu do Rzymu wąż zaszył się na wyspie, dając w ten sposób znak gdzie ma stanąć świątynia poświęcona Eskulapowi. Z tego powodu Rzymianie nadali wyspie kształt statku, upamiętniając w ten sposób przybycie Eskulapa i jego “zagraniczne” pochodzenie.

Wyspa Tyberyńska – mosty

Wyspa Tybrowa - most Ponte Fabrizio
Wyspa Tybrowa – most Ponte Fabrizio

Już w starożytności wyspę połączono ze stałym lądem dwoma kamiennymi mostami.

W stronę Forum Boarium prowadził doskonale zachowany do dziś Ponte Fabrizio (Most Fabrycjusza) z 62 roku p.n.e., ozdobiony rzeźbą boga Janusa o czterech twarzach (Ianus Quadrifrons), która dała mostowi drugą nazwę – Ponte dei Quatro Capi (Most Czterech Głów).
Drugi most – Ponte Cestio – przebudowano w XIX w. z wykorzystaniem antycznych elementów z I wieku p.n.e.
Obok wyspy zachował się jeszcze jeden zabytek tego typu, Ponte Rotto (przerwany most), fragment antycznego mostu Pons Senatorum z II w. p. n. e., wielokrotnie zwalany przez wzburzony Tyber i wielokrotnie odbudowany. Jest to najstarszy zachowany, choć tylko w małym fragmencie, most Rzymu.

Wyspa Tybrowa - fasada bazyliki św. Bartłomieja
Fasada bazyliki św. Bartłomieja

Wyspa Tyberyńska – bazylika św. Bartłomieja Apostoła

Pośrodku tej pięknej wyspy znajduje się bazylika św. Bartłomieja Apostoła (San Bartolomeo all’Isola), zbudowany na ruinach świątyni Eskulapa. Powstał pod koniec X w. i należał do mnichów z pobliskiego Awentynu. W 1000 r., cesarz Otton III złożył w nim relikwie s. Wojciecha, które otrzymał od Bolesława Chrobrego na zjeździe gnieźnieńskim.
Kilka lat później sprowadzono tu z południa Italii kości i skórę św. Bartłomieja Apostoła. Po dziś dzień na fasadzie świątyni można przeczytać IN HAC BASILICA REQUIESCIT CORPUS S. BARTHOLOMAEI APOSTOLI (W tej bazylice spoczywa ciało św. Bartłomieja Apostoła).

Wyspa Tybrowa - wnętrze bazyliki św. Bartłomieja
Wyspa Tyberyńska – wnętrze bazyliki św. Bartłomieja

Budowa została później gruntownie przekształcona w czasach baroku.
Z czasów ottońskich pozostała marmurowa studzienka wmontowana w schody prowadzące do prezbiterium, z wizerunkami Chrystusa, św. Wojciecha, św. Bartłomieja.

Dzisiaj bazylikę św. Bartłomieja obsługuje wspólnota św. Idziego (Sant’Egidio), która stworzyła tu w ostatnich latach rodzaj sanktuarium nowych męczenników XX wieku.

Tradycję szpitalną wyspy kontynuuje znany w Rzymie Szpital Bonifratrów “Fatebenefratelli” oraz oddział Szpitala Izraelickiego.

Zobacz jeszcze: Lodziarnie w RzymieKuchnia rzymska

Dodaj komentarz